Phan tich bao cao tai chinh cong ty

Chương trình Gi ng d y Kinh t Fulbright Phân tích tài chính Bài 6
2007-08

PHÂN TÍCH CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH CÔNG TY

M c tiêu

Bài này nh m gi i thi u và hư ng d n s d ng các k thu t phân tích các báo cáo tài
chính công ty ñ giúp giám ñ c tài chính ñánh giá ñư c th c tr ng và tình hình tài chính
công ty nh m ho ch ñ nh ho c ñưa ra các quy t ñ nh tài chính. ð c xong bài này b n s
hi u ñư c vai trò c a phân tích các báo cáo tài chính cũng như s d ng ñư c các k
thu t phân tích tài chính như phân tích t s , phân tích xu hư ng, phân tích cơ c u và
phân tích ch s .

1. GI I THI U CHUNG

Bài 1 ñã ch ra r ng qu n tr tài chính công ty liên quan ñ n vi c ra các quy t ñ nh ñ u tư,
quy t ñ nh ngu n v n và quy t ñ nh phân chia c t c. Các quy t ñ nh này ñư c th c hi n
hi n t i nhưng s nh hư ng ñ n tương lai c a công ty. Do v y, giám ñ c tài chính c n
hi u ñư c tình hình tài chính hi n t i c a công ty trư c khi ra quy t ñ nh. Mu n v y,
giám ñ c tài chính có th th c hi n phân tích báo cáo tài chính c a công ty. Phân tích các
báo cáo tài chính công ty là quá trình s d ng các báo cáo tài chính c a công ty ñ phân
tích và ñánh giá tình hình tài chính c a công ty. M c ñích c a phân tích báo cáo tài chính
là nh m ñánh giá tình hình tài chính và ho t ñ ng c a công ty ñ có cơ s ra nh ng quy t
ñ nh h p lý. Phân tích báo cáo tài chính công ty có th do b n thân công ty ho c các t
ch c bên ngoài công ty bao g m các nhà cung c p v n như ngân hàng, công ty tài chính,
công ty cho thuê tài chính và các nhà ñ u tư như công ty ch ng khoán, các qu ñ u tư, …
th c hi n.
Tùy theo l i ích khác nhau, các bên có liên quan thư ng chú tr ng ñ n nh ng khía
c nh phân tích khác nhau. Nhà cung c p hàng hoá và d ch v thư ng chú tr ng ñ n tình
hình thanh kho n và kh năng tr các kho n n ng n h n c a công ty trong khi các nhà
ñ u tư thì chú tr ng ñ n kh năng tr n dài h n và kh năng sinh l i c a công ty. Các
nhà ñ u tư v cơ b n chú tr ng ñ n l i nhu n hi n t i và l i nhu n kỳ v ng trong tương
lai c a công ty cũng như s n ñ nh c a l i nhu n theo th i gian.
V m t n i b , công ty cũng ti n hành phân tích tài chính ñ có th ho ch ñ nh và
ki m soát hi u qu hơn tình hình tài chính công ty. ð ho ch ñ nh cho tương lai, giám
ñ c tài chính c n phân tích và ñánh giá tình hình tài chính hi n t i và nh ng cơ h i và
thách th c có liên quan ñ n tình hình hi n t i c a công ty. Cu i cùng, phân tích tài chính
giúp giám ñ c tài chính có bi n pháp h u hi u nh m duy trì và c i thi n tình hình tài
chính công ty, nh ñó, có th gia tăng s c m nh c a công ty trong vi c thương lư ng v i
ngân hàng và các nhà cung c p v n, hàng hoá và d ch v bên ngoài.
Trong ph m vi bài này khi nói ñ n phân tích các báo cáo tài chính là nói ñ n phân
tích d a trên giác ñ c a công ty, t c là phân tích ñ n m tình hình tài chính công ty ñ t
ñó ño lư ng và ñánh giá tình hình tài chính công ty nh m có nh ng quy t ñ nh phù h p
cho ho ch ñ nh tài chính trong tương lai. Ngoài ra, trong bài này ñ giúp b n có th h c
t p ñư c lý thuy t, kinh nghi m và ng d ng ñư c các k thu t phân tích báo cáo tài
chính, chúng tôi trình bày riêng bi t hai ph n: Phân tích báo cáo tài chính công ty M và
Phân tích báo cáo tài chính công ty Vi t Nam. Sau ñó chúng tôi trình bày ph n so sánh

Nguy n Minh Ki u 1

2007-08

gi a hai k thu t phân tích ñ giúp b n th y ñư c cách th c ng d ng phân tích báo cáo
tài chính vào th c ti n Vi t Nam.

2. PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CÔNG TY M

Ph n này trình bày lý thuy t và k thu t phân tích báo cáo tài chính c a m t công ty M .
Trong bài 2, chúng ta ñã th y các báo cáo tài chính trình bày tình hình tài chính c a công
ty m t th i ñi m (b ng cân ñ i tài s n) ho c qua m t th i kỳ (báo cáo thu nh p) ho c c
hai (báo cáo l i nhu n gi l i và báo cáo lưu chuy n ti n t ). Tuy nhiên, các báo cáo tài
chính này t thân chúng ch cung c p ñư c d li u tài chính (financial data) ch chưa
cung c p nhi u thông tin tài chính (financial information). ð có ñư c thông tin tài chính,
chúng ta c n ñưa các báo cáo tài chính này vào phân tích. ð ng trên quan ñi m c a nhà
ñ u tư, phân tích báo cáo tài chính nh m d báo tương lai và tri n v ng c a công ty.
ð ng trên quan ñi m qu n lý, phân tích báo cáo tài chính nh m c hai m c tiêu: v a d
báo tương lai v a ñưa ra nh ng hành ñ ng c n thi t ñ c i thi n tình hình ho t ñ ng
công ty.

2.1 Tài li u phân tích

ð minh h a m t cách liên t c, c th và chi ti t, các b ng báo cáo tài chính c a công ty
MicroDrive1 như ñã trình bày trong bài 2 s ñư c s d ng làm tài li u phân tích trong bài
này. Các báo cáo tài chính ñư c s d ng phân tích ñây bao g m: B ng cân ñ i tài s n
(b ng 6.1) và Báo cáo thu nh p (B ng 6.2) như trình bày dư i ñây.

B ng 6.1: B ng cân ñ i tài s n c a MicroDrive (tri u $)
Năm Năm Năm Năm
Tài s n nay trư c N và v n ch s h u nay trư c
Ti n m t và ti n g i 10 15 Ph i tr nhà cung c p 60 30
ð u tư ng n h n - 65 N ng n h n NH 110 60
Kho n ph i thu 375 315 Ph i tr khác 140 130
T n kho 615 415 T ng n ng n h n ph i tr 310 220
T ng tài s n lưu ñ ng 1,000 810 N dài h n 754 580

Tài s n c ñ nh ròng 1,000 870 T ng n ph i tr 1,064 800
C phi u ưu ñãi 40 40
C phi u thư ng 130 130
L i nhu n gi l i 766 710
T ng c ng v n ch s h u 936 880
T ng n và v n ch s
T ng tài s n 2,000 1,680 h u 2,000 1,680

1
Trong bài 2 và bài này ñ u s d ng các báo cáo tài chính c a MicroDrive ñư c trình bày trong Financial
Management c a Birgham ñ minh h a và làm cơ s h c t p cũng như ng d ng vào Vi t Nam.

Nguy n Minh Ki u 2

2007-08

B ng 6.2: Báo cáo thu nh p c a MicroDrive Inc. (tri u $)
Năm Năm
nay trư c
Doanh thu ròng 3,000.00 2,850.00
Chí phí ho t ñ ng chưa k kh u hao 2,616.20 2,497.00
Thu nh p trư c thu , lãi, kh u hao TSHH và kh u hao TSVH
(EBITDA) 383.80 353.00
Kh u hao tài s n h u hình (TSHH) 100.00 90.00
Kh u hao tài s n vô hình (TSVH) - -
Kh u hao tài s n 100.00 90.00
Thu nh p trư c thu và lãi (EBIT) 283.80 263.00
Tr lãi 88.00 60.00
Thu nh p trư c thu (EBT) 195.80 203.00
Tr thu 78.32 81.20
Thu nh p trư c khi chia c t c ưu ñãi 117.48 121.80
C t c ưu ñãi 4.00 4.00
Thu nh p ròng 113.48 117.80
C t c c ph n thư ng 56.74 53.01
L i nhu n gi l i 56.74 64.79

Thông tin trên c ph n
Giá c ph n 23.00 26.00
Thu nh p trên c ph n (EPS) 2.27 2.36
C t c trên c ph n 1.13 1.06
Giá tr s sách trên c ph n 17.92 16.80
Dòng ti n trên c ph n 4.27 4.16

2.2 Phân tích t s

Phân tích t s tài chính là k thu t phân tích căn b n và quan tr ng nh t c a phân tích
báo cáo tài chính. Phân tích các t s tài chính liên quan ñ n vi c xác ñ nh và s d ng các
t s tài chính ñ ño lư ng và ñánh giá tình hình và ho t ñ ng tài chính c a công ty. Có
nhi u lo i t s tài chính khác nhau. D a vào cách th c s d ng s li u ñ xác ñ nh, t s
tài chính có th chia thành ba lo i: t s tài chính xác ñ nh t b ng cân ñ i tài s n, t s
tài chính xác ñ nh t báo cáo thu nh p và t s tài chính xác ñ nh t c hai báo cáo v a
nêu. D a vào m c tiêu phân tích, các t s tài chính có th chia thành: các t s thanh
kho n, các t s n , t s kh năng hoàn tr lãi vay, các t s hi u qu ho t ñ ng, các t
s kh năng sinh l i, và các t s tăng trư ng. Sau ñây s hư ng d n cách xác ñ nh và
phân tích các t s này.

Nguy n Minh Ki u 3

2007-08

2.2.1 T s thanh kho n

T s thanh kho n là t s ño lư ng kh năng thanh toán n ng n h n c a công ty. Lo i
t s này g m có: t s thanh kho n hi n th i (current ratio) và t s thanh kho n nhanh
(quick ratio). C hai lo i t s này xác ñ nh t d li u c a b ng cân ñ i tài s n, do ñó,
chúng thư ng ñư c xem là t s ñư c xác ñ nh t b ng cân ñ i tài s n, t c là ch d a vào
d li u c a b ng cân ñ i tài s n là ñ ñ xác ñ nh hai lo i t s này. ð ng trên góc ñ
ngân hàng, hai t s này r t quan tr ng vì nó giúp chúng ta ñánh giá ñư c kh năng thanh
toán n c a công ty.

T s thanh kho n hi n th i (còn g i là t s thanh kho n ng n h n) ñư c xác ñ nh d a
vào thông tin t b ng cân ñ i tài s n b ng cách l y giá tr tài s n lưu ñ ng chia cho giá tr
n ng n h n ph i tr . Công th c xác ñ nh t s này áp d ng trong trư ng h p công ty
MicroDrive như sau:

Giaù trò taøi saûn löu ñoäng 1000
Tyû soá thanh khoaûn hieän thôøi = = = 3,2 laàn
Giaù trò nôï ngaén haïn 310
Bình quaân ngaønh = 4,2 laàn

Giá tr tài s n lưu ñ ng bao g m ti n, ch ng khoán ng n h n, kho n ph i thu và t n kho.
Giá tr n ng n h n bao g m kho n ph i tr ngư i bán, n ng n h n ngân hàng, n dài
h n ñ n h n tr , ph i tr thu , và các kho n chi phí ph i tr ng n h n khác. Khi xác ñ nh
t s thanh kho n hi n th i chúng ta ñã tính c hàng t n kho trong giá tr tài s n lưu ñ ng
ñ m b o cho n ng n h n. Tuy nhiên, trên th c t hàng t n kho kém thanh kho n hơn vì
ph i m t th i gian và chi phí tiêu th m i có th chuy n thành ti n. ð tránh như c ñi m
này, t s thanh kho n nhanh nên ñư c s d ng.

T s thanh kho n nhanh ñư c xác ñ nh cũng d a vào thông tin t b ng cân ñ i tài s n
nhưng không k giá tr hàng t n kho vào trong giá tr tài s n lưu ñ ng khi tính toán. Công
th c xác ñ nh t s thanh kho n nhanh như sau:

Giaù trò taøi saûn löu ñoäng - GT haøng toàn kho
Tyû soá thanh khoaûn nhanh =
Giaù trò nôï ngaén haïn
1000 - 615
= = 1,2 laàn
310

M c dù t s thanh kho n nhanh c a MicroDrive th p hơn bình quân ngành nhưng t s
này v n l n hơn 1, nghĩa là n u ch n ñòi ti n MicroDrive v n có ñ kh năng s d ng
tài s n thanh kho n nhanh ñ chi tr mà không c n thanh lý t n kho.

Nguy n Minh Ki u 4

2007-08

2.2.2 T s qu n lý tài s n hay t s hi u qu ho t ñ ng

Nhóm t s này ño lư ng hi u qu qu n lý tài s n c a công ty, chúng ñư c thi t k ñ tr
l i câu h i: Các tài s n ñư c báo cáo trên b ng ñ i tài s n có h p lý không hay là quá cao
ho c quá th p so v i doanh thu? N u công ty ñ u tư vào tài s n quá nhi u d n ñ n dư
th a tài s n và v n ho t ñ ng s làm cho dòng ti n t do và giá c phi u gi m. Ngư c l i,
n u công ty ñ u tư quá ít vào tài s n khi n cho không ñ tài s n ho t ñ ng s làm t n h i
ñ n kh năng sinh l i và, do ñó, làm gi m dòng ti n t do và giá c phi u. Do v y, công
ty nên ñ u tư tài s n m c ñ h p lý. Th nhưng, như th nào là h p lý? Mu n bi t ñi u
này chúng ta phân tích các t s sau:

a. T s ho t ñ ng t n kho (Inventory activity)

ð ñánh giá hi u qu n lý t n kho c a công ty chúng ta có th s d ng t s ho t ñ ng t n
kho. T s này có th ño lư ng b ng ch tiêu s vòng quay hàng t n kho trong m t năm
ho c s ngày t n kho.

Doanh thu 3000
Voøng quay haøng toàn kho = = = 4,9 voøng
Giaù trò haøng toàn kho 615
Bình quaân ngaønh = 9,0 voøng

Vòng quay t n kho c a MicroDrive là 4,9 trong khi c a bình quân ngành là 9,0. ði u này
cho th y r ng công ty ñã ñ u tư quá nhi u vào t n kho. N u liên h t s này v i t s
thanh kho n hi n th i và t s thanh kho n nhanh chúng ta có th nh n th y li u có công
ty gi kho nhi u dư i d ng tài s n ñ ng không tiêu th ñư c không. Vi c gi nhi u
hàng t n kho s d n ñ n s ngày t n kho c a công ty s cao. ði u này ph n ánh qua ch
tiêu s ngày t n kho.

Soá ngaøy trong naêm 360
Soá ngaøy toàn kho = = = 73,47 ngaøy
Soá voøng quay haøng toàn kho 4,9

b. Kỳ thu ti n bình quân (Average collection period – ACP)

T s này dùng ñ ño lư ng hi u qu và ch t lư ng qu n lý kho n ph i thu. Nó cho bi t
bình quân m t kho n ph i thu m t bao nhiêu ngày. Công th c xác ñ nh kỳ thu ti n bình
quân như sau:

Giaù trò khoaûn phaûi thu 375
Kyø tieàn bình quaân = = = 45 ngaøy
Doanh thu haøng naêm/360 3000/360
Bình quaân ngaønh = 36 ngaøy

Nguy n Minh Ki u 5

2007-08

Kỳ thu ti n bình quân c a MicroDrive hơi cao hơn so v i bình quân ngành. ði u này cho
th y r ng th c t chính sách qu n lý kho n ph i thu c a công ty chưa ñư c th c hi n m t
cách h p lý. Trong tương lai nên quan tâm c i thi n hi u qu m t này.

c. Vòng quay tài s n c ñ nh (Fixed assets turnover ratio)

T s này ño lư ng hi u qu s d ng tài s n c ñ nh như máy móc, thi t b và nhà xư ng.
Công th c xác ñ nh t s này như sau:

Doanh thu 3000
Voøng quay taøi saûn coá ñònh = = = 3,0 laàn
Taøi saûn coá ñònh roøng 1000

Cũng như bình quân ngành, vòng quay tài s n c ñ nh c a MicroDrive là 3 l n. ði u này
cho th y công ty hi n khá h p lý trong vi c ñ u tư vào tài s n c ñ nh. Tuy nhiên, khi
phân tích t s này c n lưu ý là m u s chúng ta s d ng giá tr tài s n ròng, nghĩa là
giá tr tài s n sau khi ñã tr kh u hao. Do ñó, phương pháp tính kh u hao có nh hư ng
quan tr ng ñ n m c ñ chính xác c a vi c tính toán t s này.

d. Vòng quay t ng tài s n (Total assets turnover ratio)

T s này ño lư ng hi u qu s d ng tài s n nói chung mà không có phân bi t ñó là tài
s n lưu ñ ng hay tài s n c ñ nh. Công th c xác ñ nh vòng quay t ng tài s n như sau:

Doanh thu 3000
Voøng quay toång taøi saûn = = = 1,5 laàn
Giaù trò toång taøi saûn 2000

T s này c a MicroDrive hơi th p hơn so v i bình quân ngành, cho th y r ng bình quân
m t ñ ng tài s n c a công ty t o ra ñư c ít doanh thu hơn so v i bình quân ngành nói
chung. Trong tương lai công ty nên chú ý c i thi n sao cho hi u qu s d ng tài s n ñư c
t t hơn b ng cách n l c gia tăng doanh thu ho c bán b t ñi nh ng tài s n ñ ng không
c n thi t.

C n lưu ý r ng nhóm các t s qu n lý tài s n ñư c thi t k trên cơ s so sánh giá
tr tài s n, s d ng s li u th i ñi m t b ng cân ñ i tài s n, v i doanh thu, s d ng s
li u th i kỳ t báo cáo thu nh p nên s h p lý hơn n u chúng ta s d ng s bình quân giá
tr tài s n thay cho giá tr tài s n trong các công th c tính. Tuy nhiên, ñi u này có th
không tr thành v n ñ n u như bi n ñ ng tài s n gi a ñ u kỳ và cu i kỳ không l n l m.
Trong bài này chúng ta b qua vi c s d ng s li u bình quân ñ ti t ki m th i gian v i
gi ñ nh s ñ u kỳ và cu i kỳ chênh l ch nhau không ñáng k . Nhưng trên th c t , khi
phân tích báo cáo tài chính b n c n lưu ý thêm ñi u này.

Nguy n Minh Ki u 6

2007-08

2.2.3 T s qu n lý n

Trong tài chính công ty, m c ñ s d ng n ñ tài tr cho ho t ñ ng c a công ty g i là
ñòn b y tài chính. ðòn b y tài chính có tính hai m t. M t m t nó giúp gia tăng l i nhu n
cho c ñông, m t khác, nó làm gia tăng r i ro. Do ñó, qu n lý n cũng quan tr ng như
qu n lý tài s n. Các t s qu n lý n bao g m:

a. T s n trên t ng tài s n

T s n trên t ng tài s n, thư ng g i là t s n , ño lư ng m c ñ s d ng n c a công
ty so v i tài s n. Công th c xác ñ nh t s này như sau:

Toång nôï 310 + 754
Tyû soá nôï = = = 53,2%
Giaù trò toång taøi saûn 2000
Bình quaân ngaønh = 40,0%

T ng n trên t s c a công th c tính bao g m n ng n h n và n dài h n ph i tr . Ch
n thư ng thích công ty có t s n th p vì như th công ty có kh năng tr n cao hơn.
Ngư c l i, c ñông thích mu n có t s n cao vì s d ng ñòn b y tài chính nói chung
gia tăng kh năng sinh l i cho c ñông. Tuy nhiên, mu n bi t t s này cao hay th p c n
ph i so sánh v i t s n c a bình quân ngành. Trong ví d ñang xét, t s n c a
MicroDrive hơi cao hơn bình quân ngành.

b. T s kh năng tr lãi (Ability to pay interest) hay t s trang tr i lãi vay

S d ng n nói chung t o ra ñư c l i nhu n cho công ty, nhưng c ñông ch có l i khi
nào l i nhu n t o ra l n hơn lãi ph i tr cho vi c s d ng n . N u không, công ty s
không có kh năng tr lãi và gánh n ng lãi gây thi t hai cho c ñông. ð ñánh giá kh
năng tr lãi c a công ty chúng ta s d ng t s kh năng tr lãi. Công th c xác ñ nh t s
này như sau:

EBIT 283,8
Tyû soá khaû naêng traû laõi = = = 3,2 laàn
Chi phí laõi vay 88

T s này ño lư ng kh năng tr lãi c a công ty. Kh năng tr lãi c a công ty cao hay
th p nói chung ph thu c vào kh năng sinh l i và m c ñ s d ng n c a công ty. N u
kh năng sinh l i c a công ty ch có gi i h n trong khi công ty s d ng quá nhi u n thì
t s kh năng tr lãi s gi m. Trong ví d ñang xét, t s kh năng tr lãi c a
MicroDrive là 3,2 l n trong khi c a trung bình ngành là 6,0 l n. MicroDrive có t s kh
năng tr lãi th p hơn trung bình có l do công ty có t s n hơi cao hơn trung bình
ngành.

Nguy n Minh Ki u 7

2007-08

c. T s kh năng tr n

T s kh năng tr lãi chưa th t s ph n ánh h t trách nhi m n c a công ty, vì ngoài lãi
ra công ty còn ph i tr n g c và các kho n khác ch ng h n như ti n thuê tài s n. Do ñó,
chúng ta không ch có quan tâm ñ n kh năng tr lãi mà còn quan tâm ñ n kh năng
thanh toán n nói chung. ð ño lư ng kh năng tr n chúng ta s d ng t s sau:

EBITDA + Thanh toaùn tieàn thueâ
Tyû soá khaû naêng traû nôï =
Chi phí laõi vay + Nôï goác + Thanh toaùn tieàn thueâ
283,8 + 100 + 28 411,8
= = 3,0 laàn
88 + 20 + 28 136

Khi tính t s này c n lưu ý khôi ph c l i ti n thuê, do ti n thuê ñã ñư c kh u tr như là
chi phí ho t ñ ng ra kh i EBITDA. Trong ví d ñang xét, gi s trong chi phí ho t ñ ng
c a công ty có 28 tri u $ là ti n thuê.

2.2.4 T s kh năng sinh l i

Trong các ph n trư c, chúng ta ñã bi t cách phân tích các t s ño lư ng kh năng thanh
kho n, t s qu n lý tài s n và t s qu n lý n . K t qu c a các chính sách và quy t ñ nh
liên quan ñ n thanh kho n, qu n lý tài s n và qu n lý n cu i cùng s có tác ñ ng và
ñư c ph n ánh kh năng sinh l i c a công ty. ð ño lư ng kh năng sinh l i chúng ta
có th s d ng các t s sau:

a. T s l i nhu n trên doanh thu (profit margin on sales)

T s này ph n ánh quan h gi a l i nhu n ròng và doanh thu nh m cho bi t m t ñ ng
doanh thu t o ra ñư c bao nhiêu ñ ng l i nhu n dành cho c ñông. Công th c tính t s
này như sau:

Lôïi nhuaän roøng
daønh cho coå ñoâng 113,5
TS lôïi nhuaän treân doanh thu = = = 3,8%
Doanh thu 3000

Trong ví d ñang xét, MicroDrive có t s l i nhu n trên doanh thu là 3,8% trong khi
bình quân ngành là 5%. Có nghĩa là c m i 100 ñ ng doanh thu t o ra ñư c 3,8 ñ ng l i
nhu n dành cho c ñông, t s này hơi th p hơn chút ít so v i bình quân ngành.

Nguy n Minh Ki u 8

2007-08

b. T s s c sinh l i căn b n (Basic earning power ratio)

T s này ph n ánh kh năng sinh l i căn b n c a công ty, nghĩa là chưa k ñ n nh
hư ng c a thu và ñòn b y tài chính. Công th c xác ñ nh t s này như sau:

EBIT 283,8
TS söùc sinh lôïi caên baûn = = = 14,2%
Toång taøi saûn 2000

T s này ph n ánh kh năng sinh l i trư c thu và lãi c a công ty, cho nên thư ng ñư c
s d ng ñ so sánh kh năng sinh l i trong trư ng h p các công ty có thu su t thu thu
nh p và m c ñ s d ng n r t khác nhau.

c. T s l i nhu n ròng trên tài s n (return on total assets)

T s l i nhu n ròng trên tài s n (ROA) ño lư ng kh năng sinh l i trên m i ñ ng tài s n
c a công ty. Công th c xác ñ nh t s này b ng cách l y l i nhu n ròng sau thu chia cho
t ng giá tr tài s n.

Lôïi nhuaän roøng daønh cho coå ñoâng thöôøng 113,5
ROA = = = 5,7%
Toång taøi saûn 2000

Trong ví d ñang xét, t s ROA c a MicroDrive là 5,7% khá th p so v i bình quân
ngành. Nguyên nhân là do kh năng sinh l i căn b n c a công ty th p c ng v i chi phí lãi
cao do s d ng nhi u n ñã làm cho ROA c a công ty th p.

d. T s l i nhu n ròng trên v n ch s h u (return on common equity)

ð ng trên góc ñ c ñông, t s quan tr ng nh t là t s l i nhu n ròng trên v n ch s
h u (ROE). T s này ño lư ng kh năng sinh l i trên m i ñ ng v n c a c ñông thư ng.
Công th c xác ñ nh t s này như sau:

Lôïi nhuaän roøng daønh cho coå ñoâng thöôøng 113,5
ROE = = = 12,7%
Voán coå phaàn thöôøng 896

Trong ví d ñang xét, t s ROE c a MicroDrive là 12,7% hơi th p so v i bình quân
ngành, nhưng không quá th p như t s ROA. ði u này là do ñòn b y tài chính có tác
d ng làm gia tăng l i nhu n ròng dành cho c ñông.

Nguy n Minh Ki u 9

2007-08

2.2.5 T s tăng trư ng

Các t s tăng trư ng cho th y tri n v ng phát tri n c a công ty trong dài h n. Do v y,
n u ñ u tư hay cho vay dài h n ngư i ta thư ng quan tâm nhi u hơn ñ n các t s này.
Phân tích tri n v ng tăng trư ng c a công ty có th s d ng hai t s sau:

a. T s l i nhu n tích lũy - T s này ñánh giá m c ñ s d ng l i nhu n sau thu ñ
tích lũy cho m c ñích tái ñ u tư. Do v y nó cho th y ñư c tri n v ng phát tri n c a
công ty trong tương lai. T s này xác ñ nh theo công th c sau:
Lôïi nhuaän tích luõy 56,74
Tyû soá lôïi nhuaän tích luõy = = = 0,50
Lôïi nhuaän sau thueá 113,48

Trong trư ng h p c a MicroDrive, chúng ta th y r ng công ty ñã dành kho n 50% l i
nhu n sau thu ñ tích lũy cho m c ñính tái ñ u tư sau này. ðây là m t t l tích lũy khá
t t. Tuy nhiên mu n ñánh giá chính xác hơn c n so sánh v i t s tích lũy c a ngành, ti c
r ng trong ví d ñang xét chúng ta không có bình quân ngành c a t s này.

b. T s tăng trư ng b n v ng - T s này ñánh giá kh năng tăng trư ng c a v n ch
s h u thông qua tích lũy l i nhu n. Do v y có th xem t s này ph n ánh tri n v ng
tăng trư ng b n v ng -- tăng trư ng t l i nhu n gi l i.

Lôïi nhuaän tích luõy
Tyû soá taêng tröôûng beàn vöõng =
Voán chuû sôû höõu
TS LN tích luõy x LN sau thueá
=
Voán chuû sôû höõu
= TS LN tích luõy x Lôïi nhuaän treân voán chuû sôõ höõu
= 0,50 x 12,7 = 6,35%

2.2.6 T s giá tr th trư ng

Các nhóm t s kh năng thanh kho n, t s qu n lý tài s n, t s qu n lý n và t s kh
năng sinh l i như ñã trình bày các ph n trư c ch ph n ánh tình hình quá kh và hi n
t i c a công ty. Giá tr tương lai c a công ty như th nào còn tùy thu c vào kỳ v ng c a
th trư ng. Các t s th trư ng ñư c thi t k ñ ño lư ng kỳ v ng c a nhà ñ u tư dành
cho c ñông. Các t s th trư ng g m có:

a. T s P/E (Price/Earning Ratio)

T s này cho th y nhà ñ u tư s n sàng tr bao nhiêu ñ có ñư c m t ñ ng l i nhu n c a
công ty. Công th c tính t s này như sau:

Nguy n Minh Ki u 10

2007-08

Giaù coå phaàn 23,00
Tyû soá P/E = = = 10,1 laàn
Lôïi nhuaän treân coå phaàn 2,27
Trong ví d ñang xét, t s P/E c a MicroDrive là 10,1, ñi u này có nghĩa là nhà ñ u tư
s n sàng b ra 10,1 dollar ñ ki m ñư c 1 dollar l i nhu n.

b. T s P/C

T s này ít ph bi n hơn t s P/E nó ch s d ng trong m t s ngành mà giá c c phi u
có quan h ch t ch v i ngân lưu hơn là v i l i nhu n ròng. Công th c tính t s này như
sau:

Giaù coå phaàn 23,00
Tyû soá P/C = = = 5,4 laàn
Ngaân löu treân coå phaàn 4,27

Trong ví d ñang xét, MicroDrive có t s P/C th p hơn bình quân ngành cho th y r ng
tri n v ng c a công ty kém hơn bình quan ngành ho c r i ro c a công ty cao hơn bình
quân ngành.

c. T s M/B

T s M/B so sánh giá tr th trư ng c a c phi u v i giá tr s sách hay m nh giá c
phi u. Công th c xác ñ nh t s này như sau:

Giaù trò thò tröôøng cuûa coå phieáu 23,00
Tyû soá M/B = = = 1,3 laàn
Meänh giaù coå phieáu 17,92

Trong t s này, m u s ñư c xác ñ nh b ng cách l y v n ch s h u chia cho s c ph n
ñang lưu hành. Trong ví d ñang xét, chúng ta có m nh giá c phi u c a công ty
MicroDrive b ng $896/50 = 17,92$.
S d ng k t qu này chúng ta tính ñư c t s M/B c a MicroDrive là 1,3 l n.
ði u này có nghĩa là nhà ñ u tư s n sàng mua c phi u c a MicroDrive cao hơn m nh giá
chút ít.

2.3 Tóm t t các t s tài chính

Các t s tài chính v a ch ra và phân tích m c 2.2 giúp các nhà phân tích trong n i b
cũng như bên ngoài công ty có th n m ñư c tình hình tài chính c a công ty trong quá
kh cho ñ n hi n t i, t ñó, có quy t ñ nh ñúng trong tương lai. Các t s này c n ñư c
phân lo i cho ti n s d ng và so sánh v i bình quân ngành ñ có cơ s ñánh giá tình hình
tài chính công ty. Nh m giúp các b n ti n s d ng các t s tài chính, m c này tóm t t
các t s tài chính ñã trình bày. B ng 6.2 trình bày công th c và cách tính t ng nhóm t

Nguy n Minh Ki u 11

2007-08

s bao g m t s thanh kho n, t s qu n lý tài s n, t s qu n lý n , t s kh năng sinh
l i và t s giá tr th trư ng.

B ng 6.2: Tóm t t các t s tài chính c a MicroDive Inc. (tri u $)
Lo i t s Công th c tính Cách tính K t TB ðánh
qu ngành giá
Thanh
kho n
Hi n th i Taøi saûn löu ñoäng 1000 = 3,2 4,2 Kém
Nôï ngaén haïn phaûi traû 310
Nhanh Taøi saûn löu ñoäng - Toàn kho 385 = 1,2 2.1 Kém
Nôï ngaén haïn phaûi traû 310
Qu n lý tài
s n
Vòng quay Doanh thu 3000 = 4,9 9,0 Kém
t n kho GT toàn kho 615
Kỳ thu ti n Khoaûn phaûi thu 375 = 45 36 Kém
bq Doanh thu/360 3000/360 ngày ngày
Vòng quay Doanh thu 3000 = 3,0 3,0 ðư c
tài s n c GT taøi saûn coá ñònh roøng 1000
ñ nh
Vòng quay Doanh thu 3000 =1,5 1,8 Hơ i
t ng tài s n GT toång taøi saûn 2000 th p
Qu n lý n
T s n Toång nôï 1064 = 40% Cao
GT toång taøi saûn 2000 53,2%
Kh năng EBITï 283,8 = 3,2 6,0 Th p
tr lãi Laõi phaûi traû 88
Kh năng EBITDA + Tieàn thueâï 411,8 = 3,0 4,3 Th p
tr n Laõi phaûi traû + Nôï goác + Tieàn thueâ 136
Sinh l i
L i nhu n Lôïi nhuaän cho coå ñoâng thöôøng 113,5 = 5,0% Kém
trên doanh Doanh thu 3000 3,8%
thu
Kh năng EBIT 283,8 = 17,2% Kém
sinh l i căn Toång taøi saûn 2000 14,2%
b n
ROA Lôïi nhuaän cho coå ñoâng thöôøng 113,5 = 9,0%
Toång taøi saûn 2000 5,7%
ROE Lôïi nhuaän cho coå ñoâng thöôøng 113,5 = 15% Kém
Voán coå phaàn thöôøng 896 12,7%
Giá tr th

Nguy n Minh Ki u 12

2007-08

trư ng
P/E Giaù thò tröôøng coå phieáu 23,00 = 10,1 12,5 Th p
EPS 2,27
P/C Giaù thò tröôøng coå phieáu 23,00 = 5,4 6,8 Th p
Ngaân löu treân coå phieáu 4,27
M/B Giaù thò tröôøng coå phieáu 23,00 = 1,3 1,7 Th p
Meänh giaù coå phieáu 17,92
2.4 Phân tích xu hư ng

Phân tích xu hư ng là k thu t phân tích b ng cách so sánh các t s tài chính c a công
ty qua nhi u năm ñ th y ñư c xu hư ng t t lên hay x u ñi c a các t s tài chính. Th c
ra, ñây ch là bư c ti p theo c a phân tích t s . Sau khi tính toán các t s như ñã trình
bày trong ph n trư c, thay vì so sánh các t s này v i bình quân ngành chúng ta còn có
th so sánh các t s c a các năm v i nhau và so sánh qua nhi u năm b ng cách v ñ th
ñ th y xu hư ng chung. K thu t phân tích này s ñư c minh h a trong ph n 3.

2.5 Phân tích cơ c u (common size analysis)

Phân tích cơ c u là k thu t phân tích dùng ñ xác ñ nh khuynh hư ng thay ñ i c a t ng
kho n m c trong các báo cáo tài chính. ð i v i báo cáo k t qu kinh doanh, phân tích cơ
c u ñư c th c hi n b ng cách tính và so sánh t tr ng c a t ng kho n m c so v i doanh
thu qua các năm ñ th y ñư c khuynh hư ng thay ñ i c a t ng kho n m c. Tương t ,
trong phân tích cơ c u b ng cân ñ i k toán chúng ta cũng tính toán và so sánh t tr ng
c a t ng kho n m c tài s n v i t ng tài s n và t ng kho n m c c a ngu n v n so v i
t ng ngu n v n.
Ưu ñi m c a phân tích cơ c u là cung c p cơ s so sánh t ng kho n m c c a t ng
báo cáo ho c so sánh gi a các công ty v i nhau, ñ c bi t là khi so sánh gi a các công ty
có qui mô khác nhau. Trong bài này, chúng ta s d ng các báo cáo tài chính c a
MicroDire qua hai năm và th c hi n phân tích cơ c u cho t ng năm, sau ñó so sánh v i
nhau và so sánh v i bình quân ngành. K t qu phân tích cơ c u báo cáo k t qu kinh
doanh ñư c trình bày b ng 6.3 và k t qu phân tích cơ c u b ng cân ñ i k toán ñư c
trình bày b ng 6.4.

B ng 6.3: Phân tích cơ c u b ng báo cáo k t qu kinh doanh công ty MicroDirve
S tuy t ñ i T tr ng
Năm Năm
Năm nay Năm trư c nay trư c
Doanh thu ròng 3,000.00 2,850.00 100.0% 100.0%
Chí phí ho t ñ ng chưa k kh u hao 2,616.20 2,497.00 87.2% 87.6%
Kh u hao 100.00 90.00 3.3% 3.2%
T ng chi phí 2,716.20 2,587.00 90.5% 90.8%
Thu nh p trư c thu và lãi (EBIT) 283.80 263.00 9.5% 9.2%
Tr lãi 88.00 60.00 2.9% 2.1%
Thu nh p trươ c thu (EBT) 195.80 203.00 6.5% 7.1%
Tr thu 78.32 81.20 2.6% 2.8%

Nguy n Minh Ki u 13

2007-08

Thu nh p trư c khi chia c t c ưu ñãi 117.48 121.80 3.9% 4.3%
C t c ưu ñãi 4.00 4.00 0.1% 0.1%
Thu nh p ròng 113.48 117.80 3.8% 4.1%
Co t c c ph n thư ng 56.74 53.01 1.9% 1.9%
L i nhu n gi l i 56.74 64.79 1.9% 2.3%

B ng 6.4: Phân tích cơ c u b ng cân ñ i k toán công ty MicroDrive
S tuy t ñ i T tr ng
Tài s n Năm nay Năm trư c Năm nay Năm trư c
Ti n m t và ti n g i 10 15 0.5% 0.9%
ð u tư ng n h n - 65 0.0% 3.9%
Kho n ph i thu 375 315 18.8% 18.8%
T n kho 615 415 30.8% 24.7%
T ng tài s n lưu ñ ng 1,000 810 50.0% 48.2%
Tài s n c ñ nh ròng 1,000 870 50.0% 51.8%
T ng tài s n 2,000 1,680 100.0% 100.0%
N và v n ch s h u
Ph i tr nhà cung c p 60 30 3.0% 1.8%
N ng n h n NH 110 60 5.5% 3.6%
Ph i tr khác 140 130 7.0% 7.7%
T ng n ng n h n ph i tr 310 220 15.5% 13.1%
N dài h n 754 580 37.7% 34.5%
T ng n ph i tr 1,064 800 53.2% 47.6%
C phi u ưu ñãi 40 40 2.0% 2.4%
C phi u thư ng 130 130 6.5% 7.7%
L i nhu n gi l i 766 710 38.3% 42.3%
T ng c ng v n ch s h u 936 880 46.8% 52.4%
T ng n và v n ch s h u 2,000 1,680 100.0% 100.0%

2.6 Phân tích Du Point

Phân tích Du Point là k thu t phân tích b ng cách chia t s ROA và ROE thành nh ng
b ph n có liên h v i nhau ñ ñánh giá tác ñ ng c a t ng b ph n lên k t qu sau cùng.
K thu t này thư ng ñư c s d ng b i các nhà qu n lý trong n i b công ty ñ có cái
nhìn c th và ra quy t ñ nh xem nên c i thi n tình hình tài chính công ty b ng cách nào.
K thu t phân tích Du Point d a vào hai phương trình căn b n dư i ñây, g i chung là
phương trình Du Point.

Nguy n Minh Ki u 14

2007-08

ROA = Laõi goäp x Voøng quay toång taøi saûn
Lôïi nhuaän roøng Doanh thu
= x
Doanh thu Toång taøi saûn
= 3,8 x 1,5 = 5,7%

ROA = Laõi goäp x Voøng quay toång taøi saûn x Heä soá söû duïng voán coå phaàn
Lôïi nhuaän roøng Doanh thu Toång taøi saûn
= x x
Doanh thu Toång taøi saûn Voán coå phaàn thöôøng
= 3,8 x 1,5 x 2,23 = 12,7%

Các phương trình Du Point trên ñây có th minh h a b ng hình v 6.1

Hình 6.1: Minh h a phân tích Du Point

ROE = 12,7%

ROA = 5,7% Nhân v i Tài s n/V n c ph n thư ng = 2000/896 =2,23

T l lãi g p = 3,8% Nhân v i Vòng quay t ng tài s n

L i nhu n ròng Chia Doanh thu Doanh thu Chia T ng tài s n
= 113,5$ cho = 3000$ = 3000$ cho = 2000$

2.7 S d ng và h n ch c a phân tích báo cáo tài chính

Như ñã ñ c p ñ u bài, phân tích báo cáo tài chính thư ng ñư c s d ng b i ba nhóm
chính. Các nhà qu n lý công ty s d ng ñ phân tích, ki m soát, và qua ñó c i thi n ho t
ñ ng c a công ty. Các nhà phân tích tín d ng bao g m nhân viên tín d ng ngân hàng;
chuyên viên phân tích và x p h ng trái phi u, nh ng ngư i này s d ng phân tích báo cáo
tài chính ñ ñánh giá kh năng tr n c a công ty. Các nhà phân tích c phi u s d ng
phân tích báo cáo tài chính ñ ñánh giá hi u qu , l i nhu n, r i ro và tri n v ng phát tri n
c a công ty.
Qua bài này b n ñã th y phân tích báo cáo tài chính cung c p ñư c nhi u thông
tin b ích liên quan ñ n ho t ñ ng và tình hình tài chính c a công ty. Tuy nhiên, phân tích
báo cáo tài chính cũng có nhi u h n ch c n xem xét.

Nguy n Minh Ki u 15

2007-08

Nh ng h n ch ti m n trong phân tích báo cáo tài chính t p trung nh ng ñi m c n
quan tâm như ñư c li t kê dư i ñây:

• Có nhi u công ty qui mô r t l n và ho t ñ ng ña ngành, th m chí ho t ñ ng trong
nh ng ngành r t khác nhau, nên r t khó xây d ng và ng d ng h th ng các t s
bình quân ngành có ý nghĩa ñ i v i nh ng công ty này. Do ñó, phân tích báo cáo tài
chính thư ng ch có ý nghĩa trong nh ng công ty nh và không có ho t ñ ng ña
ngành.
• L m phát có th nh hư ng x u và làm sai l ch thông tin tài chính ñư c ghi nh n trên
các báo cáo tài chính khi n cho vi c tính toán các t s phân tích tài chính tr nên sai
l ch.
• Các y u t th i v cũng làm nh hư ng ñ n tình hình ho t ñ ng c a công ty và khi n
cho các t s tài chính có khuynh hư ng thay ñ i b t thư ng. Ch ng h n vào mùa v
t n kho tăng lên cao hơn bình thư ng, n u s d ng t s vòng quay hàng t n kho s
th y công ty có v ho t ñ ng kém hi u qu .
• Các t s tài chính ñư c xây d ng và tính toán t các báo cáo tài chính nên m c ñ
chính xác c a nó ph thu c r t l n vào ch t lư ng và nguyên t c th c hành k toán.
Th nhưng, nguyên t c và th c hành k toán l i có th khác nhau gi a các công ty,
các ngành và các qu c gia, do ñó, th c hành k toán có th làm sai l ch ñi các t s
tài chính.
• Các nhà qu n lý còn có th l i d ng nguyên t c th c hành k toán ñ ch ñ ng t o ra
các báo cáo tài chính và qua ñó t o ra các t s tài chính như ý mu n c a mình khi n
cho phân tích báo cáo tài chính không còn là công c ñánh giá và ki m soát khách
quan.
• ðôi khi công ty có vài t s r t t t nhưng vài t s khác r t x u làm cho vi c ñánh giá
chung tình hình tài chính c a công ty tr nên khó khăn và kém ý nghĩa.

3. PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CÔNG TY VI T NAM

Phân tích báo cáo tài chính Vi t Nam ch m i th t s b t ñ u k t khi chuy n sang
kinh t th trư ng và có s xu t hi n ngày càng nhi u các công ty c ph n. Doanh nghi p
nhà nư c h u như không quan tâm l m ñ n phân tích báo cáo tài chính, các lo i hình
doanh nghi p khác như công ty trách nhi m h u h n, doanh nghi p tư nhân hay công ty
h p danh h u như quá nh bé khi n không ñ ngu n l c và cũng không có nhu c u phân
tích báo cáo tài chính. Các ngân hàng thương m i c ph n g n ñây khi xem xét cho vay
ñ i v i doanh nghi p ñ u có yêu c u nhân viên tín d ng phân tích tình hình tài chính c a
khách hàng trư c khi quy t ñ nh cho vay. Tuy nhiên, vi c phân tích này vì nhi u nguyên
nhân khác nhau v n còn mang tính ch t ñ i phó hơn là tìm ki m thông tin chính xác v
khách hàng. G n ñây ch có công ty ch ng khoán là có ti n hành phân tích báo cáo tài
chính c a các công ty niêm y t m t cách thư ng xuyên và công b các t s tài chính cho
các nhà ñ u tư tham kh o. Trong ph n này chúng ta ch y u xem xét th c hành phân tích
báo cáo tài chính công ty Vi t Nam do các công ty ch ng khoán th c hi n. Ch ng h n
ñây s l y phân tích báo cáo tài chính c a Công ty C ph n ch bi n hàng xu t kh u Long
An (LAF) làm ví d minh ho .
Báo cáo k t qu kinh doanh và b ng cân ñ i k toán c a LAF l n lư t ñư c trình
bày l i b ng 6.5 và 6.6.

Nguy n Minh Ki u 16

2007-08

B ng 6.5: Báo cáo k t qu kinh doanh c a LAF (tri u ñ ng)
Kho n m c 2006* 2005 2004 2003 2002
Doanh thu t ng 699.982 521.319 521.319 328.044 259.216
Export revenue 508.311
Cc kho n gi m tr 78 47
Hng bn b tr l i
Doanh thu thu n 699.904 521.319 521.319 327.997 259.216
Gi v n bn hng 690.670 460.890 460.890 304.430 233.260
L i nhu n t ng 9.234 60.430 60.430 23.567 25.956
Chi phí bn hng 14.566 9.739 9.739 7.961 6.193
Chi phí qu n lý doanh nghi p 8.807 11.650 11.650 4.377 4.358
L i nhu n t ho t ñ ng SXKD -14.139 39.040 39.040 11.230 15.404
Thu nh p ho t ñ ng ti chính 8.976 1.575 1.575 1.357 846
Chi phí ho t ñ ng ti chính 10.831 10.068 10.068 7.285 5.502
Interest payable 8.447
L i nhu n t ho t ñ ng ti chính -1.856 -8.493 -8.493 -5.928 -4.656
Thu nh p b t thư ng 2.777 546 546 289
Chi phí b t thư ng 27 304 304 187
L i nhu n b t thư ng 2.750 242 242 1.581 102
L i nhu n trư c thu -13.245 30.789 30.789 6.883 10.850
Thu thu nh p doanh nghi p 7.675 7.675 1.682 2.687
L i nhu n thu n -13.245 23.114 23.114 5.201 8.164

(*) Unaudited report(s).

B ng 6.6: B ng cân ñ i k toán công ty LAF – Ph n tài s n (tri u ñ ng)
Ti s n 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999
Ti s n lưu ñ ng v ñ u 210.764 120.055 92.642 66.353 88.758 54.876 61.520
tư ng n h n
Ti n m t 9.986 2.070 4.607 3.349 461 794 96
Ti n m t t i qu 340 188 130 174 101 287 19
Ti n g i ngn hng 9.646 1.882 4.477 3.175 360 507 77
Các kho n ñ u tư ti 3.980 6.455 1.725 4.650 4.680 1.461 1.000
chính ng n h n
ð u tư ch ng kh n 3.980 6.880 1.725 5.020 5.050 1.461 1.000
ng n h n
D ph ng gi m gi ñ u -425 -370 -370
tư ng n h n
Cc kho n ph i thu 39.720 35.237 22.717 16.195 19.107 25.329 14.095
Ph i thu c a khch hng 35.192 30.134 19.270 12.485 14.436 20.539 10.476
Tr trư c ngư i bn 1.311 768 492 2.156 803 212 67
Thu V.A.T ñư c h n 2.725 4.312 3.138 1.424 3.693 1.999 3.451
l i
Cc kho n ph i thu 493 23 18 130 176 2.579 101
khc

Nguy n Minh Ki u 17

2007-08

D ph ng n x u -201
Hng t n kho 151.179 70.071 60.013 39.462 63.108 20.625 43.868
Nguyn li u, v t li u 74.269 34.236 28.011 14.205 20.049 8.661 13.472
t n kho
Cơng c , d ng c 229 106 26 32 372 12 17
trong kho
Chi phí s n xu t kinh 12.874 5.494 5.463 3.484 3.553 4.232 1.898
doanh d dang
Thnh ph m t n kho 37.263 25.219 13.963 16.510 10.665 5.629 11.067
Hng h t n kho 26.545 5.015 12.551 5.232 28.729 3.133 17.413
D ph ng gi m gi hng -260 -1.042
t n kho
Ti s n lưu ñ ng khác 5.899 5.998 3.356 2.473 1.191 6.495 2.307
T m ng 247 532 180 210 137 255 191
Chi phí tr trư c 277 33 689 197 775
Chi phí ch k t 224
chuy n
Ti s n ch x lý 154
Cc kho n th ch p, ký 4.997 5.433 3.177 2.263 364 6.044 1.340
cư c, ký qu ng n
h n
Chi s nghi p 224 224 224 211 172 154
Ti s n c ñ nh v ñ u 21.516 20.563 16.919 14.366 8.723 5.258 5.514
tư di h n
Ti s n c ñ nh 17.658 17.513 14.169 13.431 5.108 4.980 5.269
Ti s n c ñ nh h u 12.306 11.525 8.436 7.663 4.902 4.878 5.154
hình
Nguyn gi ti s n c 22.536 19.607 15.358 13.244 10.332 9.733 9.111
ñ nh h u hình
Hao m n lu k ti s n -10.230 -8.082 -6.922 -5.581 -5.430 -4.855 -3.957
c ñ nh h u hình
Ti s n c ñ nh vô hình 5.352 5.988 5.733 5.769 206 102 115
Nguyn gi ti s n c 6.377 6.377 5.861 5.861 262 137 137
ñ nh vô hình
Hoa m n lu k ti s n -1.025 -389 -128 -92 -56 -35 -22
c ñ nh vô hình
Các kho n ñ u tư ti 211 211 211 211 211
chính di h n
Gĩp v n lin doanh 211 211 211 211 211
Chi phí xy d ng cơ 3.858 3.050 2.539 723 3.404 68 34
b n d dang
T ng c ng ti s n 232.281 140.618 109.561 80.719 97.481 60.134 67.034
Ngu n v n 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999
N ph i tr 175.549 87.907 76.498 45.955 65.539 27.626 38.131
N ng n h n 174.768 86.912 75.623 42.668 64.188 26.346 36.631
Vay ng n h n 125.338 55.335 51.942 27.062 32.507 10.755 7.947

Nguy n Minh Ki u 18

2007-08

Ph i tr cho ngư i bn 18.584 13.553 5.538 3.825 2.353 5.436 431
Ngư i mua tr ti n 2 1.494 98 216
trư c
Thu v cc kho n ph i 26.313 9.731 11.867 6.802 27.748 5.184 25.832
n p nh nư c
Ph i tr cơng nhn vin 3.408 4.662 1.614 2.370 1.135 1.698 683
N khc 1.126 3.630 3.168 2.512 445 3.272 1.522
N di h n 2.792 1.236 1.125 1.500
Vay di h n 2.792 1.236 1.125 1.500
N khc 781 995 874 495 115 156
Chi phí ph i tr 781 995 874 495 115 156
Ngu n v n ch s 56.732 52.711 33.064 34.764 31.942 32.508 28.903
h u
V n v qu 55.838 52.265 32.653 33.965 31.208 31.767 27.796
Ngu n v n kinh 38.992 31.162 30.162 26.680 26.193 25.554 25.471
doanh
Chnh l ch t gi 7 2 -9 5 9 5 -3
Qu ñ u tư phát tri n 11.321 4.704 3.611 2.387 1.932 1.544 1.544
Qu d tr 412 966 966 966 966 772 772
L i nhu n chưa phn 5.106 19.817 2.307 5.018 2.108 3.893 12
ph i
C phi u qu -4.385 -4.385 -1.090
Ngu n kinh phí, qu 894 446 411 799 734 741 1.107
khc
Qu d ph ng v tr 504 504 504 512
c p vi c lm
Qu khen thư ng v 665 217 182 66 1 8 366
phc l i
Ngu n kinh phí s 229 229 229 229 229 229 229
nghi p
Ngu n kinh phí s 229 229 229 229
nghi p năm nay
T ng c ng ngu n v n 232.281 140.618 109.561 80.719 97.481 60.134 67.034

Báo cáo tài chính c a LAF qua các năm t 1999 ñ n 2005 do Công ty Ch ng khoán Sài
Gòn công b trên website: www.ssi.com.vn . D a vào các báo cáo tài chính này công ty
ch ng khoán Sài Gòn ñã ti n hành phân tích và công b các t s tài chính như dư i ñây
(b ng 6.7) cho các nhà ñ u tư tham kh o.

Nguy n Minh Ki u 19

2007-08

B ng 6.7: Các ch s tài chính c a LAF2
Kho n m c 2002 2001 2000 1999 1998
Ch s n
N ng n h n/V n c ph n 122,74% 200,95% 81,04% 126,74%
N ph i tr /V n c ph n 132,19% 205,18% 84,98% 131,93%
N ph i tr /T ng ti s n 56,93% 67,23% 45,94% 56,88%
T l tăng trư ng
Tăng trư ng doanh thu 22,13% -7,93% 122,44% 10,30% 31,52%
Tăng trư ng l i nhu n thu n 169,11% -21,82% 78,21% -69,60% -3,56%
Ch s kh năng thanh toán
Kh năng thanh toán n ng n h n 1,56 1,38 2,08 1,68
Kh năng thanh toán nhanh 0,63 0,40 1,30 0,48
Cc ch s hi u qu kinh doanh
L i nhu n g p/Doanh thu 10,01% 6,00% 6,77% 7,89% 17,65%
L i nhu n thu n/Doanh thu 3,15% 1,43% 1,68% 2,10% 7,62%
L i nhu n thu n/V n c ph n (ROE) 23,48% 9,50% 11,94% 7,53%
L i nhu n thu n/T ng ti s n (ROA) 10,11% 3,11% 6,45% 3,25%
V ng chu chuy n ti s n lưu ñ ng 3,91 2,39 4,20 1,68
V ng chu chuy n t ng ti s n 3,21 2,18 3,83 1,55
V ng chu chuy n hng t n kho 6,57 3,36 11,18 2,36
Doanh thu trn 1 CP 135.727 111.137 120.714 54.268 49.199
L i nhu n thu n trn 1 CP(EPS) 4.275 1.588 2.032 1.140

4. SO SÁNH VÀ NH N XÉT

Th t ch t phân tích báo cáo tài chính công ty Vi t Nam là quá trình v n d ng và ñưa lý
thuy t phân tích báo cáo tài chính h c t p ñư c t lý thuy t và th c hành phân tích báo
cáo tài chính công ty M vào Vi t Nam. Tuy nhiên, do nguyên t c th c hành k toán và
ñi u ki n môi trư ng kinh doanh c a Vi t Nam có m s khác bi t nên th c hành phân
tích báo cáo tài chính công ty Vi t Nam có m t s ñi m khác bi t so v i công ty M .

• Th nh t, phân tích báo cáo tài chính công ty Vi t Nam ít khi ñư c ti n hành vì m c
ñích ñánh giá và ki m soát b i các nhà qu n lý trong n i b công ty mà ch y u do
ngân hàng hay công ty ch ng khoán là nh ng ngư i bên ngoài công ty th c hi n.

2
Công ty ch ng khoán Sài Gòn s d ng t “Ch s ” thay vì “T s ” ñ i v i thu t ng “Ratio”

Nguy n Minh Ki u 20

2007-08

• Th hai, phân tích báo cáo tài chính công ty Vi t Nam g p m t tr ng i l n là không
có d li u bình quân ngành ñ so sánh. ði u này làm gi m ñi ph n nào ý nghĩa trong
vi c ñánh giá tình hình tài chính công ty.
• Th ba, do báo cáo k t qu kinh doanh c a Vi t Nam không tách b ch rõ ràng các
kho n chi phí ti n thuê và lãi vay nên ít khi các nhà phân tích s d ng t s ño lư ng
kh năng thanh toán lãi vay và kh năng tr n , tr khi ngân hàng và ch n vì quá
quan tr ng t s này nên ph i tìm cách tách ph n chi phí này t chi phí ho t ñ ng tài
chính.
• Th tư, ñ ng trên góc ñ nhà ñ u tư và c ñông, ch tiêu ROE hay l i nhu n ròng
thu c v c ñông là r t ñáng quan tâm. Tuy nhiên, do báo cáo k t qu kinh doanh ch
d ng l i ch báo cáo l i nhu n ròng là bao nhiêu, trong khi th c t không ph i t t
c l i nhu n ròng ñ u thu c v c ñông, do công ty ph i trích l p m t s qu khác,
nên ch tiêu l i nhu n ròng d gây ra s sai l ch kỳ v ng cho c ñông.
• Th năm, m c ñ tin c y c a s li u trên báo cáo tài chính không cao, k c các báo
cáo tài chính ñã qua ki m toán, nên k t qu phân tích và ñánh giá tình hình tài chính
công ty thông qua phân tích báo cáo tài chính thư ng ch có giá tr tham kh o hơn là
ph n ánh ñúng th c tr ng.

5. HƯ NG D N TH C HI N PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Có nhi u cách ti p c n khác nhau trong vi c phân tích tình hình tài chính công ty. Trong
ph m vi bài này chúng ta ti p c n phân tích tài chính t các khuôn kh như mô t hình
v 6.2 và 6.3, trong ñó hình 6.2 mô t khuôn kh phân tích tài chính d a vào m c ñích
còn hình 6.3 mô t phân tích tài chính d a theo lo i phân tích. S tách bi t này ñ giúp
b n d dàng theo dõi ch th c ra khi phân tích tài chính bao gi nhà phân tích cũng k t
h p c hai.

Hình 6.2: Khuôn kh phân tích tài chính d a vào m c ñích

• Phân tích nhu c u ngu n v n
c a công ty
• Phân tích tình hình tài chính và Quy t ñ nh nhu c u
Thương lư ng
kh năng sinh l i c a công ty ngu n v n c a công ty
v i nhà cung
• Phân tích r i ro kinh doanh c a
c pv n
công ty

Nguy n Minh Ki u 21

2007-08

Hình 6.3: Khuôn kh phân tích tài chính d a vào lo i phân tích

Phân tích t s :
• T s thanh kho n
• T s n
• T s chi phí tài chính
• T s ho t ñ ng ðo lư ng và ñánh giá:
• T s kh năng sinh l i • Tình hình tài chính
• T s tăng trư ng • Tình hình ho t ñ ng c a
Phân tích so sánh: công ty
• So sánh xu hư ng
• So sánh trong ngành
• Phân tích cơ c u
• Phân tích ch s

ð ng trên giác ñ ngân hàng, thư ng phân tích tài chính theo khuôn kh trình bày trên
hình 6.3, ñó m c ñích c a phân tích là nh m ñánh giá ñư c tình hình tài chính và tình
hình ho t ñ ng ñ t ñó có nh n ñ nh ñúng ñ n v kh năng hoàn tr n vay c a công ty.
Trong các k thu t phân tích báo cáo tài chính, Vi t Nam hi n t i k thu t phân
tích t s tài chính ñư c s d ng nhi u nh t. Phân tích các t s tài chính liên quan ñ n
vi c xác ñ nh và s d ng các t s tài chính ñ ño lư ng và ñánh giá tình hình và ho t
ñ ng tài chính c a công ty. Có nhi u lo i t s tài chính khác nhau. ð d dàng ti p c n
và ng d ng, b n nên phân lo i các t s tài chính. D a vào cách th c s d ng s li u ñ
xác ñ nh, t s tài chính có th chia thành ba lo i: t s tài chính xác ñ nh t b ng cân ñ i
tài s n, t s tài chính t báo cáo thu nh p và t s tài chính t c hai báo cáo v a nêu.
D a vào m c tiêu phân tích, các t s tài chính có th chia thành: các t s thanh kho n,
các t s n , t s kh năng hoàn tr n và lãi vay, các t s hi u qu ho t ñ ng, các t s
kh năng sinh l i, và các t s tăng trư ng.
M t khi ñã n m ñư c t t c các lo i t s tài chính có th s d ng trong phân tích,
k ñ n b n c n n m v ng các bư c ti n hành phân tích t s . Nhi u sinh viên sau khi
hoàn t t chương trình h c nhà trư ng ñi vào th c ti n v n g p không ít khó khăn khi
ñ i di n v i vi c phân tích t s tài chính c a m t công ty. ða s sinh viên không bi t b t
ñ u t ñâu và k t thúc ch nào. ð giúp các b n có th d dàng hơn trong th c hành,
chúng tôi, sau nhi u năm nghiên c u và tham kh o ý ki n c a nhi u ngư i th c hành, ñ
ngh các bư c ti n hành phân tích t s tài chính như sau:

Bư c 1: Xác ñ nh ñúng công th c ño lư ng ch tiêu c n phân tích
Bư c 2: Xác ñ nh ñúng s li u t các báo cáo tài chính ñ l p vào công th c tính
Bư c 3: Gi i thích ý nghĩa c a t s v a tính toán
Bư c 4: ðánh giá t s v a tính toán (cao, th p, hay phù h p)
Bư c 5: Rút ra k t lu n v tình hình tài chính c a công ty
Bư c 6: Phân tích các y u t nh hư ng ñ n t s tài chính
Bư c 7: ðưa ra các khuy n ngh ñ kh c ph c ho c c ng c các t s tài chính
Bư c 8: Vi t báo cáo phân tích

Nguy n Minh Ki u 22

2007-08

Bám ch t vào các bư c này b n không ch d dàng trong vi c phân tích các t s tài
chính như ñư c trình bày trong tài li u hư ng d n và h c t p, mà b n còn có th v n
d ng sáng t o ñ t ñó có th b sung thêm m t s lo i t s khác ph c v cho nhu c u
phân tích c a riêng b n. Có ñi u c n lưu ý là các bư c phân tích nêu trên có th thay ñ i
tùy theo m c tiêu và góc ñ phân tích c a b n. ð n ñây là lúc b n th phân tích t ng t
s tài chính.

Tóm t t

Phân tích báo cáo tài chính là quá trình s d ng các báo cáo tài chính c a m t công ty c
th ñ ti n hành các k thu t phân tích như phân tích t s , phân tích khuynh hư ng, phân
tích cơ c u và phân tích Du Point nh m ñánh giá tình hình tài chính c a công ty ñ có
nh ng quy t ñ nh phù h p. Quan tâm ñ n phân tích báo cáo tài chính công ty thư ng g m
có ba nhóm chính: các nhà qu n lý công ty, các ch n và các nhà ñ u tư. M i ngư i ñ u
có m i quan tâm ñ n nh ng khía c nh khác nhau ñ i v i tình hình tài chính công ty. Tuy
nhiên, h u h t ñ u r t chú tr ng ñ n phân tích t s và thư ng s d ng phân tích t s ñ
ñánh giá các m t sau: kh năng thanh toán, kh năng qu n lý tài s n, kh năng qu n lý n ,
kh năng sinh l i và kỳ v ng c a th trư ng vào giá tr công ty.
M c dù phân tích báo cáo tài chính cung c p ñư c nhi u thông tin h u ích và
quan tr ng nhưng nó v n có nh ng m t h n ch c n n m v ng ñ vư t qua ho c tránh
nh ng tác ñ ng làm sai l ch k t qu phân tích. Phân tích báo cáo tài chính Vi t Nam
còn nhi u h n ch c n vư t qua b ng cách c i thi n hơn môi trư ng kinh doanh, ñ c bi t
là s li u bình quân ngành.

Nguy n Minh Ki u 23

Phan tich bao cao tai chinh cong ty

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (13)

Similar to Phan tich bao cao tai chinh cong ty

Similar to Phan tich bao cao tai chinh cong ty (20)

More from Hung Pham Thai

More from Hung Pham Thai (20)

Phan tich bao cao tai chinh cong ty